کنترل کیفی سموم و دفع آفات نباتی

مقدمه ای بر کنترل کیفی سموم و دفع آفات نباتی

اندازه گیری سموم

باقیمانده سموم شیمیایی در محصولات کشاورزی و غذایی که نتیجه مستقیم سمپاشی های مکرر، نابجا و بیش از حد محصول در دوران رشد است، سلامت مصرف کننده را به طور جدی تهدید میکند. بنابراین، شناسایی و تعیین باقیمانده سموم در محصولات به ویژه میوه ها و سبزی ها که مصرف تازه خوری دارند با هدف تضمین سلامت، ایمنی و کیفیت محصول، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

آفت کش چیست؟

 به گروهی از مواد شیمیائی گفته می شود که به منظور نابود ساختن و یا کنترل جمعیت انواع آفت ها از قبیل انواع حشرات، علف هاي هرز، عوامل بیماری زا و امثال آن تهیه و تولید می شود.

• خصوصیات یک آفت کش شیمیایی مناسب:
• روي آفت هدف تاثیر کافی داشته باشد
• روي محصول سمپاشی شده تاثیر نا مناسب نداشته باشد
• روي حشرات مفید، اثر سوء نداشته باشند
• از نظر اقتصادي مقرون به صرفه باشد
• در محصولات و مواد غذایی طعم و بوي نامطبوع ایجاد نکند
• تحت شرایط جوي مختلف سمیت خود را علیه آفات هدف حفظ کند
• بی خطر براي انسان و دام در شرایط سمپاشی و نگهداري
• در محیط اسیدي و قلیایی به سرعت تجزیه نشود
• در اکوسیستم هاي کشاورزي و غیر کشاورزي و خصوصاً در زنجیره غذایی ایجاد اختلال نکند و روي انواع موجودات از جمله آبزیان، زنبور عسل و غیره اثر نامطلوب نداشته باشد.

نام هاي مختلف یک آفت کش:

نام عمومی (Entry name):

توسط موسسه سازنده ترکیب، معرفی و سپس به موسسه استاندارد جهانی (ISO)پیشنهاد می شود تا مورد تایید قرار گیرد.

نام تجارتی یا نام فرمولاسیون (Trade name):

اسامی تجارتی براي هر ترکیب معمولاً متعدد هستند (کارخانه جات مختلف، فرمولاسیون هاي مختلف(مصرف کنندگان معمولا با این اسامی کار می کنند) مثال علف کش رانداپ که نام تجاري گلیفوزیت است.

نام شیمیایی(Chemical name)  

براساس قوانین اتحادیه بین المللی شیمی محض و کاربردي ( IUPAC ) انتخاب می شود.

انواع فرمولاسیون آفت کش ها:

مایعات محلول در آب (Soluble Water) (L ) یا (WS )یا (SL)

پودرهاى محلول در آب (Powder Soluble Water) یا (WSP)

مواد امولسیونه در آب (Water emulsifiable concentrates) (E)

پودرهاى وتابل (Wet table powders) : (WP)

مایعات قابل پخش در آب (Water dispersable liquids) : (WDL)

فورمولاسیون خشک

گرانول ها (G)

حبه ها (P)

طبقه بندي سموم از لحاظ نوع موجودات زنده تحت تاثیر:

حشره کش ها، کنه کش ها، نماتد کش ها، قارچ کش ها، علف کش ها، موش کش ها، حلزون کش ها و غیره.

طبقه بندي سموم بر اساس ساختار شیمیایی:

ترکیبات معدنی و ترکیبات آلی( ترکیبات آلی طبیعی از جمله روغن هاي طبیعی و سموم گیاهی و ترکیبات آلی مصنوعی از جمله نظیر ترکیبات کلره، کاربامات ها، آلی فسفره)

شاخص سمیت و زیان بخشی آفت کش ها:

تعریف LD50: شاخص مقدار کشندگی یک سم است که بر اساس میلی گرم وزن ترکیب سمی در کیلوگرم وزن بدن موجود زنده هدف تعیین می شود. در صورت استفاده 50 درصد جمعیت موجود موردنظر خواهند مرد. این عدد هرقدر کوچکتر باشد نشانه این است که میزان کشندگی سم بیشتر است

حداکثر باقیمانده مجاز آفت کش ها (MRL ) (Maximum residue limites)

استاندارد خاص میزان حداکثر باقیمانده مجاز سم هنگام برداشت محصول است. این باقیمانده بسته به نوع محصول و همچنین استانداردهاي ملی و بین المللی متفاوت است و بر اساس آن چنانچه میزان باصیوانده سم بیشتر از حد فوق باشد ، محصول موردنظر براي مصرف مخاطره آمیز می باشد و سلامت را به خطر می اندازد.

اندازه گیری سموم در آزمایشگاه GC-MS معیار دانش

مهمترین نکته در انتخاب یک آزمایشگاه حصول اطمینان از کیفیت و صحت نتایج است. معیار دانش پارس که یک آزمایشگاه خصوصی و مستقل می باشد با داشتن گروهی از متخصصان با تجربه آزمایشگاهی در زمینه آزمون های مختلف و همچنین برخورداری از تاییدیه های معتبر ملی و استانی نظیر گواهینامه تایید صلاحیت آزمایشگاه براساس استاندارد ISO/IEC 17025  از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران، تاییدیه آزمایشگاه همکار استانی و پروانه بهره برداری آزمایشگاه مجاز از سازمان غذا و دارو و… به بررسی کیفیت و ایمنی این محصولات می پردازد.

آزمون های اندازه گیری سموم در آزمایشگاه معیار دانش پارس قابل انجام می باشد.