اندازه گیری کمپیلوباکترها در آزمایشگاه میکروبی

مقدمه ای بر اندازه گیری کمپیلوباکترها در آزمایشگاه میکروبی

کمپیلوباکتر ( Campylobacter) یکی از سرده‌های شاخه پروتئوباکتریا، رده اپسیلون‌ پروتئوباکتریا است. این باکتری گرم منفی شکلی مارپیچ (S شکل) داشته، اسپور تولید نمی‌کند و میکروآئروفیلیک است.

متحرک و اوره آز و اکسیداز مثبت و در دمای ۴۲ درجه در مجاورت با CO2 رشد بهتری دارند. برخی انواع آن عبارتند از:

۱- کمپیلوباکتر ژوژنی ۲- کمپیلوباکتر پیلوری یا هلیکوباکتر پیلوری  ۳- کمپیلوباکتر فتوس C. Fetus کامپیلوباکتر ژژونی ( Campylobacter jejuni) یکی از باکتری های شایع روده‌ای است.

این باکتری گرم منفی شکلی مارپیچ (S شکل) داشته، هاگ تولید نمی‌کند و میکروآئروفیلیک است. متحرک و اوره آز و اکسیداز مثبت و در دمای ۴۲ درجه در مجاورت با CO2 رشد بهتری دارند.

کمپیلوباکتر ژژونی باسیل گرم منفی، خمیده، متحرک، گرمادوست و میکروآئروفیل از خانواده کمپیلوباکتریاسه (Campylobacteriaceae) بوده و یکی از عاملین مهم انتریت به نام کمپیلوباکتریوز است.

منبع اصلی این باکتری مجرای گوارش حیوانات، به ویژه مرغ و بوقلمون می‌باشد. مصرف گوشت و مرغ نیم‌پز، شیر خام و آب غیر کلرینه علل عمده انتقال این باکتری به انسان و بروز کمپیلوباکتریوز می‌باشند.

۲ تا ۵ روز پس از مصرف غذای آلوده، علائم کمپیلوباکتریوز شامل تب، دل درد و اسهال ظاهر می‌شود که اسهال ممکن است به اسهال خونی ختم گردد. معمولاً در این عفونت غذایی استفراغ وجود ندارد.

برای کنترل این عفونت باید مواد غذایی گوشتی به طور کامل پخته شده و از مصرف شیر خام و آب غیر کلرینه نیز جلوگیری شود. کمپیلوباکتر ژژونی یکی از متداول ترین علل ایجاد اسهال باکتریال در انسان های سراسر دنیا می باشد. اغلب آلودگی ها با مصرف محصولات غذایی نیم پز آلوده با کمپیلوباکتر در ارتباط می باشد. شایع ترین توکسین تولید شده (Cytolethal distending CDT) می باشد که در چندین گونه از کمپیلوباکتر تشخیص داده شده است.

بـا توجه به نقش طیـور گوشتی در انتقـال کمپیلوباکتر به انسان و نقش احتمالی CDT در بیماریزایی کمپیلوباکتر، تعیین سویه های تولید کننده توکسین CDT بسیار ضروری می باشد.

معمولاً بیماری خود به خود محدود شونده است. در مواردی به گیلن باره (۳۰٪) منجر می‌شود. حدود ۵–۱۰ درصد از عفونت‌هایی که توسط کمپیلوباکتر ژژونی گزارش می‌شود احتمالاً مربوطه به کمپیلو باکتر کولی است. استفاده از آنتی بیونیک طول بیمار کاهش نداده و به جز در مواردی توصیه نمی‌شود. جهت شناسایی گونه های کمپیلوباکتر به کار میرود.

گونه های کمپیلوباکتر به عنوان یکی از عوامل مهم در عفونت های باکتریایی با منشا غذایی مورد توجه میباشند. این باکتری از موارد مولد اسهال و پاتوژن غذایی درکشورهای مختلف میباشد که انتقال آن از شیر به انسان در موارد متعدد گزارش شده است. عفونت حاصل از این باکتری به صورت انفرادی و اغلب در فصول بهار و تابستان شایع میباشد.

كشت هاي روتين مدفوع توانايي جدا سازي سالمونلا، شيگلا، يرسينيا و اشرشيا كلي پاتوژن را دارند. در موارد مشكوك به كمپليوباكتر بايد كشت آن به طور جدا درخواست گردد.

در مواردي كه امكانات كشت فراهم نيست تهيه اسمير مرطوب با سرم فيزيولوژي و ديدن باكتري هاي يك دست ميله اي شكل خميده و شديدا متحرك و در كنار آن تهيه اسمير فيكس شده و رنگ آميزي گرم و مشاهده باسيل هاي يك دست گرم منفي خميده مي تواند به تشخيص كمپيلوباكتر كمك زيادي بكند. شيگلا و سالمونلا ها بي حركت بوده و خميده نمي باشند.

درمان بیماری:

درمان بيماري در بسياري از موارد خفيف بوده خود به خود خوب مي شود و نياز به درمان ندارد. در موارد شديد و مواردي كه بيماري طولاني مي شود براي رهيدراسيون بيمار در بيمارستان بستري شده و اگر نياز باشد از آنتي بيوتيك هاي اريترومایسين و سيپروفلوكساسين نيز استفاده مي شود. مقاومت دارويي به اين آنتي بيوتيك ها به دنبال استفاده نامطلوب آنتي بيوتيك در انسان و دام در حال گسترش است. در اين موارد تتراسيكلين )به جز در كودكان( و كليندامايسين مفيد است. كمپيلوباكتر ها به بتالكتام حساس نيستند و فقط از كوآموكسي كالو مي توان استفاده كرد. اگر عفونت سيستميك باشد جنتامايسین تجويز مي شود. اين آنتي بيوتيك در درمان عفونت هاي روده اي مفيد نيست.

پيشگيري prevention :

اقدامات پيشگيرانه بر اساس استفاده از غذاهاي بهداشتي و استفاده نكردن گوشت آلوده مي باشد. واكسن هنوز تهيه نشده است.

اندازه گیری کمپیلوباکترها در آزمایشگاه میکروبی

مهمترین نکته در انتخاب یک آزمایشگاه حصول اطمینان از کیفیت و صحت نتایج است. معیار دانش پارس که یک آزمایشگاه خصوصی و مستقل می باشد با داشتن گروهی از متخصصان با تجربه آزمایشگاهی در زمینه آزمون های مختلف و همچنین برخورداری از تاییدیه های معتبر ملی و استانی نظیر گواهینامه تایید صلاحیت آزمایشگاه براساس استاندارد ISO/IEC 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران، تاییدیه آزمایشگاه همکار استانی و پروانه بهره برداری آزمایشگاه مجاز از سازمان غذا و دارو و… به بررسی کیفیت و ایمنی این محصولات می پردازد.

 آزمون اندازه گیری  اندازه گیری کمپیلوباکترها در آزمایشگاه میکروبی معیار دانش پارس قابل انجام می باشد.