مواد معدنی نقش مهمی در واکنش‌های شیمیایی، بیولوژیکی، بیوشیمیایی، متابولیک و آنزیمی در سلول‌های زنده گیاهان، حیوانات و انسان‌ها دارند و به دلیل تمایل آن‌ها برای تجمع در اندام‌های حیاتی انسان در طولانی مدت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. به غیر از هیدروژن، کربن، اکسیژن، نیتروژن و گوگرد که بخش عمده‌ای از ماده زنده هستند، مواد معدنی اساسی وجود دارند که برای عملکرد بدن انسان بسیار مهم هستند.
طیف‌سنجی چیست؟
اسپکتروسکوپی جذب اتمی (طیف‌سنجی) مطالعه ماده و خواص آن، با بررسی نور، صوت و ذرات گسیل شده، جذب شده یا پراکنده شده از ماده مورد‌نظر است. طیف‌سنجی به عنوان مطالعه برهم‌کنش بین نور و ماده نیز تعریف می‌شود.
معرفی دستگاه طیف سنجی جذب اتمی (دستگاه AAS)
طیف سنجی جذب‌اتمی (دستگاه AAS) یک روش تحلیلی است که غلظت عناصر را اندازه‌گیری می‌کند. جذب‌اتمی از حساسیت بالایی برخوردار است و می‌تواند غلظت عناصر در نمونه‌های مختلف را در رنج میکروگرم بر لیتر و میلی‌گرم بر لیتر اندازه‌گیری نماید. در این تکنیک با توجه به این که هر عنصر طول موج خاصی دارد، در هنگام اندازه‌گیری هر عنصر صرفا طول موج آن عنصر توسط دتکتور شناسایی می‌گردد.
در طیف سنجی جذب اتمی اندازه‌گیری کمی عناصر سنگین و معدنی با استفاده از جذب اشعه نوری توسط اتم در حالت گازی صورت می‌گیرد. دستگاه جذب‌اتمی می‌تواند برای تعیین مقدار کمی بیش از ۷۰ نوع از عناصر مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
تجهیزات آزمایشگاه طیف سنجی جذب اتمی (AAS)
بخش طیف‌سنجی جذب‌اتمی در شرکت معیار دانش پارس مجهز به دو دستگاه طیف سنجی ساخت شرکت Perkin Elmer Aanalyst 800 و Buck و دارای حالت‌های شعله، کوره گرافیتی، تولید هیدرید و بخار‌سرد می‌باشد. دستگاه طیف سنجی از 3 بخش اصلی منبع نور، اتمایزر و دتکتور تشکیل شده است.
عناصر قابل اندازه‌گیری در آزمایشگاه طیف سنجی جذب اتمی (AAS) معیار دانش پارس
- طلا (Au)
- بریلیوم (Be)
- منگنز (Mn)
- آنتیموان (Sb)
- کادمیوم (Cd)
- لیتیوم (Li)
- باریوم (Ba)
- کبالت (Co)
- سیلیسیوم (Si)
- سرب (Pb)
- سدیم (Na)
- آلومینیوم (Al)
- آهن (Fe)
- قلع (Sn)
- جیوه (Hg)
- کلسیم (Ca)
- تیتانیوم (Ti)
- مس (Cu)
- سلنیوم (Se)
- تنگستن (W)
- منیزیم (Mg)
- وانادیوم (V)
- روی (Zn)
- بیسموت (Bi)
- مولیبدن (Mo)
- کروم (Cr)
- نیکل (Ni)
- نقره (Ag)
- آرسنیک (As)
- پتاسیم (K)
محدوده کاربرد طیف سنجی جذب اتمی
- آنالیزهای مربوط به آب
- آنالیز آلاینده‌های محیط زیست (آب و پساب، هوا، خاک)
- آنالیز فلزات و شبه فلزات در ترکیبات معدنی طبیعی و سنتزی
- تعيين مقادير كم فلزات در مايعات و جامدات
- آنالیز نمونه‌های دارویی و پزشکی
- اندازه‌گیری عناصر در محصولات کشاورزی
- صنایع پلیمر
- آنالیز نمونه‌های تهیه شده در تماس مستقیم با هوا
- اندازه‌گیری عناصر در لبنیات
- شناسایی و اندازه‌گیری عناصر در نمونه‌های مختلف صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- خوراک و فرآورده‌های دام، طیور و آبزیان
- اندازه‌گیری عناصر در شوینده‌ها
- کود‌های شیمیایی و آلی
- آنالیز سنگ معدن
- شناسایی و اندازه‌گیری عناصر در کاتالیست‌های مختلف
- آنالیز آلیاژها و ناخالصی‌های موجود در آن
- اندازه‌گیری فلزات در محصولات آرایشی و بهداشتی
- اندازه‌گیری عناصر در مواد غذایی
- آنالیز نمونه‌های بیولوژیک (خون، استخوان، دندان و …)
- آنالیز نمونه‌های خاک در زمین شناسی