اندازه گیری تری هالومتان ها (THMs)

مقدمه ای بر تری هالومتان ها (THMs)

THMs چیست؟

ترکیبات شیمیایی هستند که در آنها سه اتم از چهار اتم هیدروژن متان (CH4) توسط اتم های هالوژن F) Br, Cl, I) جایگزین می شوند. THM ها همچنین آلاینده های زیست محیطی هستند و بسیاری از آنها سرطان زا محسوب می شوند. Trihalomethanes با تمام اتم های هالوژن یکسان هالوفرم نامیده می شوند. تعدادی از این موارد از طریق واکنش هالوفورم به راحتی تهیه می شوند. تری‌هالومتان‌ها، اصلی‌ترین گروه تشکیل دهنده محصولات جانبی ناشی از گندزدایی هستند که سرطان‌زایی آن ها به اثبات رسیده است. از تری هالو متان های رایج می توان به کلروفرم، برموفرم، دی برمو کلرومتان و برمو دی کلرو متان اشاره کرد.

پیدایش تری هالومتان ها در آب :

مهمترین و معمول ترین فرایند تصفیه آب، گندزدایی است که با هدف اصلی حذف باکتریها، ویروسها و پارازیتها انجام می شود در گندزدایی آبهاي آشامیدنی, کلر سالهاست که به دلیل اقتصادي و قدرت تاثیر بالا بعنوان گزینه منتخب استفاده می شود.

اما در اثر واکنش گندزداها با مواد آلی طبیعی موجود در آب، محصولات جانبی گندزدایی هالوژنه از قبیل تري هالومتان ها، هالواستیک اسیدها، هالواستونیتریل ها، هالوآلدهیدها، کلروفنول ها و کلروپیکرین ها می شود. تري هالومتان ها در آب کلرزنی شده، از واکنش بین مواد آلی طبیعی شامل مواد هیومیك و فولویك، با کلر تزریقی به آب تولید می شوند.

از عوامل اصلی مؤثر بر تشکیل تري هالومتانها می توان به pH ،دما، غلظت مواد آلی، نوع و غلظت کلر باقیمانده اشاره نمود. با افزایش pH و زمان ماند، تشکیل تري هالومتان ها نیز افزایش می یابد. با افزایش دما، واکنش هاي رخ داده سریع تر هستند و مصرف کلر افزایش می یابد که منجر به تشکیل محصولات جانبی گندزدایی بسیار می شود.

کلروفرم:

مایع بی رنگی است با فرمول شیمیایی CHCl3 که بخار آن سمی اعتیادآور و تنفس طولانی آن کشنده‌است.

کلروفرم (تری کلرومتان) در وهله اول در تولید کلرودی فلوئورمتان یا (HCFC-22)  که به عنوان خنک کننده در سیستم های تهویه خانگی و یا فریزرهای بزرگ به کار می رود و همچنین در تولید فلوئوروپلیمرها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان حلال ، انتقال دهنده حرارت در خاموش کننده های آتش ، ماده اولیه در تهیه رنگدانه ها و آفت کش ها و برخی موارد دیگر کاربرد دارد که در ذیل به آنها اشاره شده است .متداول ترین فرآورده جانبی کلرزنی، کلروفرم )تري کلرومتان) است. که حدود 80 درصدد از کل تري هالومتانها را تشکیل میدهد.

برموفرم:

یک حلال آلی و مایع بی رنگ در دمای اتاق است و دارای ضریب شکست بالا، چگالی بسیار بالا و بوی شیرین شبیه به کلروفرم است. در حال حاضر استفاده اصلی آن به عنوان یک معرف آزمایشگاهی است.

عوارض:

تری هالومتان ها بوی خاصی در آب نداشته اما از لحاظ فیزیولوژیکی خطراتی را به همراه دارند. برای مثال، این ترکیب ها باعث جهش ژنی و سرطان می شوند.

فرآورده هاي جانبی گندزدایی در آب کلرزنی شده عامل 9 درصد سرطان هاي مثانه و 15 درصد سرطان هاي روده هستند. اخیراً اپیدمیولوژیست ها به نتایجی در مورد پیامدهاي تولید مثلی ناشی از تري هالومتان ها از قبیل: تولد زود هنگام نوزادان، مرده زایی، سقط جندین و عقب ماندگی رشد داخل رحمی نوزادان رسیده اند.

اندازه گیری تری هالومتان ها(اندازه گیری THMs):

مهمترین نکته در انتخاب یک آزمایشگاه حصول اطمینان از کیفیت و صحت نتایج است. معیار دانش پارس که یک آزمایشگاه خصوصی و مستقل می باشد با داشتن گروهی از متخصصان با تجربه آزمایشگاهی در زمینه آزمون های مختلف و همچنین برخورداری از تاییدیه های معتبر ملی و استانی نظیر گواهینامه تایید صلاحیت آزمایشگاه براساس استاندارد ISO/IEC 17025  از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران، تاییدیه آزمایشگاه همکار استانی و پروانه بهره برداری آزمایشگاه مجاز از سازمان غذا و دارو و… به بررسی کیفیت و ایمنی این محصولات می پردازد.

 آزمون اندازه گیری THMs در نمونه های آب و روغن در آزمایشگاه GC (کرواتوگرافی گازی) معیار دانش پارس قابل انجام می باشد.